روستای کهلان در 21 کیلومتری شمال شرقی مراغه قرار دارد(یونس مروارید، افرازه رود)و با روستاهای چون: قایا بولاغی، ینگیجه و آقاجری همسایه می باشد.
مختصات جغرافیایی
37 درجه و 26 دقیقه عرض شمالی و 46 درجه و 27 دقیقه طول شرقی از نصف النهار قرار دارد.
وجه تسمیه روستا
کُهلان/ کؤه+ لان
حرف "کَ/ کُه/ کؤهل" را در اول اسامی برخی روستاهای شهرستان مراغه مثل؛ روستای کَهی، کَهجوق(کهجیق)، کؤهول بولاغی، کهلان و غیره قابل مشاهده است)ستارنژاد، سعید).
به نظر می رسد حرف"کَه/ کهل" مخفف کؤهول است.
کؤهول: غار، خانه زیرزمینی(فرهنگ لغت سوزلوک، بهزادی).
کؤهول: غار، خانه زیرزمنی، کاها(فرهنگ لغت شاهمرسی).
کؤهول: [اصلی کویول ائلاراق" اول" اکی ایله دوزلمیش کلمه دیر و معناجا کؤی لوک و یئرلشمک اچون اولان ماغارا اوچون سؤیله نیب، هادی] ماغارا، آغیل، غار(فرهنگ ارک، اسماعیل جعفرزاده).
کهلان [ ک ُ ] (ع ص ، اِ) ج ِ کهل . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). رجوع به کَهْل شود(دهخدا، لغت نامه).
نتیجه
کؤهلان نام روستای است در مراغه که در یک موقعیت کوهستانی شکل گرفته است. با توجه به وجود روستاهای چون: کهی، کهجوق، کؤهول بولاغی در مراغه که هم ریشه با کهلان است این نتیجه عاید می شود که حرف" که/ کؤهل" به معنی غار است و پسوند روستاهای که "که/ کؤهل" را دارند معماری صخره ای در آنها قابل مشاهده است. مثل قیرخ کؤهول کهجوق.
با این توضیح کؤهلان به معنی روستای که در آن غار( معماری صخره ای) وجود دارد.
کهلان: مکان وجود غار
بخشی از مقاله اتیمولوژی اسامی جغرافیای مراغه نوشته سعید ستارنژاد دانشجوی ارشد باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیل
09148289512