روستای صومعه سفلی( آشاغی صوما)
صومعه سفلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان سراجوی شرقی بخش سراجو شهرستان مراغه واقع شده است . و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1390،جمعیت آن 1509 نفر ودارای 382خانوار بوده‌است.
روستای صومعه در سراجوی شرقی که از دو روستای هم نام که بیشتر نزد اهالی منطقه به آشاغی و یوخاری صوما معروف هستند شناخته می شوند. روستای صومعه صفلی در 5کیلومتری خراجو و 35 کیلومتری شهرستان مراغه واقع شده است. با روستاهای چون خراجو، تازه کند چلان، گلستان(قاطرگوتورن) علیا و صفلی همسایه می باشد. جمعیت این روستا نسبت به روستای صومعه علیا بیشتر بوده و بعد از کرمجوان به عنوان دومین روستای پرجمعیت منطقه سراجوی شرقی مطرح است. جمعیت فعلی روستا در حدود 1509 نفر بوده است که مثل سایر روستاهای بخش متاسفانه با مساله مهاجرت روبرو است.
شغل اصلی مردم کشاورزی و دامداری می باشد. در مورد وجه تسمیه روستای صومعه می توان گفت که احتمالا به معنی دیر و محل عبادی تلقی کرد. در کتاب آذربایجان در سیر تاریخ نوشته آقای ابراهیم فائقی به روستاهای صومعه در اطراف شهر مراغه اشاره شده است که یکی از این روستاها نیز صومعه اشان مراغه می باشد، و نقطه جالب در باره این روستاها وجود غارهای دست کند در آنها می باشد که در روستای صومعه اشان این غار تبدیل به مسجدی شده است(داشلی مسجد). که به همین خاطر وجود محل های عبادی بدر این روستاها دور از انتظار نمی باشد. این روستا می تواند از نظر مطالعات باستانی منطقه نقش مهمی را داشته باشد به طوری که آثار خوبی از دوران های مختلف تاریخی چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام را دارد که در روشن تر کردن تاریخ منطقه سراجوی شرقی حائز اهمیت می باشد.
یکی از شگفتیهای طبیعی این روستا دربند ان میباشد که در شمال روستا واقع شده‌است. دربند علاوه بر زیبایی‌های طبیعی از جمله چشمه‌های فراوان که از دل سنگها می‌جوشند و بیرون می‌آیند، دارای غارهای ناشناخته‌ای است که زیبایی و جذابیت آن را دو چندان می‌کند.بخشی از این غارها به گفته بزرگان روستا کانال آب آسیاب روستا بوده اند. نحوه قرار گرفتن این غارها و شیب آنها این ادعا را ثابت می‌کند.
برخی از این غارها صرفا جهت استفاده چوپانان و استراحتگاه آنها موقع ناهار در طول رزوهای بلند تابستان و فرار از آفتاب سوزان بوده‌است. نحوه قرار گرفتن این غارها با توجه به رودخانه‌ای که از جلوی آن جاری است و چشمه‌هایی که از لای سنگها کمی پایینتر از آن در فوران هستند و ارتفاع مناسب غارها از سطح رودخانه موقعیت خوبی برای تسلط چوپان به محیط اطراف فراهم می‌کند، و جلوه‌ای ویژه به دربند می‌بخشد که نشستن در آن فضا آرامش عجیبی به آدم می‌دهد.
این مطلب توسط آقای سعید ستار نژاد ارسال شده وبا افزودن قسمتی توسط اینجانب در اینجا درج گردیده است
