روستای زنق
زنق/ زینه/ Zina
زنق یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان قره‌ناز بخش مرکزی شهرستان مراغه واقع شده‌است. و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1390،جمعیت آن 119نفر ودارای 30خانوار بوده‌است.(فارابی اصل، سایت جاذبه های مراغه)
زنق در 7 کیلومتری جنوب شرقی مراغه و در یک منطقه ای جلگه ای با آب و هوای معتدل واقع شده است. آب مزروعی آن از صافی چای بوده و محصولات عمده آن غلات، انگور و بادام می باشد(یونس مروارید).
روستای زنق با روستاهای خانقاه(خنه یه)، قلعه خاصه(قالا)و نرج آباد(نَرَ آوا) مرز روستایی دارد(ستارنژاد سعید).
مختصات جغرافیای روستای زنق
37 درجه و 19 دقیقه عرض شمالی و 46 درجه12 دقیقه طول شرقی از نصف النهار مبدا قرار دارد.
همان طوری که در کتاب جناب مروارید اشاره شده عمده محصولات روستای زنق انگور می باشد به طوری که زمین این منطقه که شامل روستاهای ورجوی، خانقاه، زنق و... است بهترین خاک جهت انگور داری است و مرغوبترین انگور مراغه از این منطقه برداشت می شود. در اینجا لازم به ذکر است بر خلاف ادعای عده ای که عامل نور خورشید را در مرغوبیت انگور منطقه ذکر می نمائند باید افزود که این منطقه از نظر خاک برای پرورش انگور مناسب است نه عامل نزدیکی به خورشید (هر چند تاثیر نور خورشید بشیار مهم است چون زاویه تابش خورشید در مراغه یکسان است) که متاسفانه در وجه تسمیه ورجوی نیز نزدیکی به خورشید ذکر می شود که دلیل منطقی به نظر نمی رسد چرا که ارتفاع جغرافیای منطقه مورد اشاره 1275 متری از سطح دریا ست در حالی که بخش سراجوی شرقی در ارتفاع 1400 متری قرار دارد پس باید این منطقه بهترین نوع انگور را دارا باشد در حالی که درخت انگور به ندرت در این منطقه(سراجوی شرقی) یافت می شود و اگر نزدیکی به خورشید دلیل نام گذاری روستا بود باید یکی از روستاهای مراغه که در ارتفاع بالاتری قرار داشت بنام خانه خورشید نام گذاری می شد نه ورجوی چون روستای ورجوی در ارتفاع پایین تری قرار دارد(ستارنژاد سعید، اتیمولوژی اسامی روستاهای مراغه).
اتیمولوژی روستای زنق
زنق که در تلفظ محلی بنام زینه شناخته می شود بنابراین نام اصلی روستا زینه است نه زنق.
زینه در فرهنگ لغت ترکی سؤزلوک جناب داشقین چنین آمده است: اشیگه سو، بولاغ آیاغی، اینجه سو، سو ایشارتی سی(فرهنگ لغت داشقین).
زینه: باریکه آب(دیل دنیز، اسماعیل هادی).
در فرهنگ لغت های دیگر آذربایجان نیز چنین اشاره شده است.
زینه: آبی که از خاک بیرون زند ولی در حدی نباشد که جریان کامل داشته باشد، زهاب، آب باریکه، زینه وئرمک(نم دادن خاک).
در لغت نامه دهخدازنق با تلفظ های مختلف چنین آمده است:
زنق . [ زَ] (ع مص ) تنگی کردن در نفقه بر عیال خود از زفتی یا درویشی .بستن پای استر به پای بند. بجایی فرودبردن ، راندن و فشردن درگوشه یا جایی که راه بازگشت نباشد. در پای دیوار قرار دادن فشردن کسی یا چیزی را. دوباره دستگیر کردن . محاصره کردن . تحت فشار قرار دادن . بشدت دنبال کردن . تا آخرین پناهگاه تعقیب کردن.
زنق [ زَ ن َ ] (معرب ، اِ) نوک پیکان تیز.ج ، زنوق.
زنق [ زُ ن ُ ] (ع اِ) عقول کامل و صائب.
در فرهنگ لغت های معین و عمیدی اشاره ای نشده است.
نتیجه
زنق روستای است در شهرستان مراغه که در تلفظ محلی به جای" زَنق" زینه تلفظ می شود زینه همان طور که اشاره شد به معنی جایی که آب در آن باشد بکار می رود از آنجای که روستای اشاره شده در منطقه ای قرار دارد که آب در آن وجود داردکه در اصطلاح محلی به آن (زینه زارلیق) می گویند پس وجه تسمیه روستا زینه لیق به معنی روستایی که در آن آب وجود دارد است. و معنی تحت فشار قرار دادند و... اشتباه است. شاید امروزه آب روستا کم شده ولی با بررسی پیشینه روستا به وضوح شاهد آب فراوانی در این روستا هستیم.
زنق: روستای آب دار
سعید ستارنژاد دانش آموخته کارشناسی باستان شناسی دانشگاه سراسری محقق اردبیل
09148289512
